SI KINSA KANILA ANG ATONG SI SAINT VALENTINE

Ang Simbahang Katoliko adunay tulo ka santos nga ginganlag Valentinus (Valentine) ug tungod sa kakulang sa mga sinulat ug mga prueba dili klaro kon si kinsa gayod kanila ang atong Saint Valentine sa VALENTINES DAY. Hinuon bisan pa man ning kakulangan, ipadayon nato kining pagbaybay sa lapyahan sa gugma.

Sa kanhiayng panahon gisaulog sa mga Pagano ang Lupercalia gikan 13 hangtud 15 sa Pebrero agig pag-handum ni Lupa ang lubo nga misagop sa kaluhang Romulus ug Remus ang magtutukod sa nasod Roma ug pag-yukbo sa paganong diyos nga si Lupercus.   Adunay mga haka-haka nga sa adlaw sa kasaulugan gihimong libre ang pakighilawas uban ang pagbaha sa mga bino ug pagkaong pampagana. Sa petsa 14 himuon ang usa ka loteriya sa gugma diin ang mga lalaki mamili ug kaparis ug mamingwit ug pangasaw-onon. Ang loteriya maoy usa ka pag-yukbo sa diyosang si Juno, uban ang pagbas-bas sa lain pang paganong diyos nga ni Faunus. Kining tanan adunay koneksiyon sa sagana sa ani ug sa kabaskog sa lawas.

Ug karon mopuntariya na kitag usa sa tulo ka Santos Valentinus ug atong pilion ang presbeterong taga-Roma..

St. Valentine (public domain image)

Ang paring si Valentinus nagalagad sa panahon ni Emperador Claudius II sa Roma diin gikinahanglan kaayo ang daghang mga batan-on sa pangubatan. Aron dili kakabsan ug mga sundalo ang Roma gihunong una ni Claudius II ang pagkasal sa buot magminyoay. Apan gisupak kini ni Valentinus busa gibalhog siya sa bilibid.

Tungod sa iyang pagsuporta sa mga batan-on daghang moduaw kaniya nga magdalag mga bulak ug linukot nga mga papel diin gisulat ang mga pagdayeg sa kahalangdon sa gugma. Didto sa bilibid nakat-onan ni Valentinus ang pagbating gugma sa anak mismo sa magbalantay sa karsel, usa ka maanyag nga dalaginding buta. Gipatay si Valentinus pinaagi sa pagputol sa iyang ulo human siya bunal-bunali ug bato-a.  Giingon nga sa dayon niyang gawas sa bilibid aron pagatubang sa iyang kamatayon nagbilin siyag sulat alang sa iyang gimahal nga pinirmahan gikan sa imong Valentinus kon FROM YOUR VALENTINE. Gipatay si Valentinus atol gayod sa adlaw sa loteriya sa gugma sa petsa 14 sa Pebrero tuig 269 panahon nga ang mga Emperador sa Roma wala pa mopakitag pagsuporta sa kalihokan sa Simbahang Kristiyano.

 

Sa paglabay sa mga katuigan nag-anam ug pagkawala ug pagka-usab (nahimong mas sibilisado) ang mga ritwal sa karaang Roma ug ang loteriya sa gugma nagpadayon hangtud tuig 496 hinuon isip paghandum na lang sa nangagi ug wala na ang linuog nga bahin sa karaang ritwal. Buot sa Simbahan nga wad-on na sa hingpit ang maong ritwal busa gipaundang kini ni Papa Gelasius I ug giilisan sa loteriya ni Valentinus uban ang mga pag-awhag nga hinuklugan ug sundon ang iyang mithi ug talagsaong pagtoo mapa-komunidad man o diha sulod sa panimalay. Busa ang kapistahan sa Paring taga-Roma nga si Valentinus, ANG ATONG SAINT VALENTINE, nahimong simbolo sa gugma ug romansa sukad sa tuig 469. Sa mga panahon nga adunay pagka-bulag ang Kristiyanismo (Papacy of Rome versus Patriarch of Constantinople) sa dihang si Anastasius I maoy Emperador sa Roma.

St. Valentine Church in Ukraine

AGIG PANAPOS

(copied verbatim writer name unknown)

¨It is believed that sometime during the 14th century, the pagan Feast of Lupercalis merged with a Christian celebration which honored two men (known as Saint Valentine) who had been killed because of their faith. The latter holiday or "Feast of Saint Valentine" was typically held February 14th. As time went on, a mythical patron of lovers emerged, known today as Saint Valentine. "Despite attempts by the Christian church to sanctify the holiday, the association of Valentine’s Day with romance and courtship continued through the Middle Ages. Middle ages is a period in the history of Europe that lasted from about AD 350 to about 1450."