AND DEBOSYON SA PAG-PANGURUS

Ang debosyon sa pag-Pangurus o pag-Porma sa Santo Cruz sa kaugalingon wala mauso sa panahon sa mga Apostoles.  Matud pa ni Tertulian ang mga Kristiyano kaniadto (tuig 200) nagaporma lamang ug usa ka gamayng Cruz diha sa may agtang gamit ang kumagko sa tuong kamot.  Ug ang pagporma sa mas dakong Cruz nga naandan nato karon nagsugod sa Ika-4 ka siglo sa panahon sa Kontrobersyang Ariano.

Ang dapit sa may tuo mas gipalabi sa mga Hudiyo, Muslim, ug sa mga Kristiyanong Arabo kay alang kanila kini ang luna sa mga pinili ug pinasidunggan.  Gimatuod kini ni Propeta David sa Salmo 110:1  “Si Jehova miingon sa akong Ginoo: Lumingkod ka sa akong toong kamot,”  ug diha sa Salmo 48:10:  “Ang imong tuong kamot napuno sa pagkamatarong”   Gihisgutan usab kini ni Job sa 40:14  “Unya magasugid usab ako mahitungod kanimo  aron ang imong kaugalingong kamot nga too makaluwas kanimo.” Ug ni Mateo 25:31 “paga-pinigon sa Diyos ang mga karnero diha sa Iyang tuo ug ang mga kanding didto sa Iyang wala.”  

Sa sinugdanan pa lang nagkahiusa ang tanan pag-Porma sa Hugis Cruz sa kaugalingon o pag-Pangurus gamit ang tuong kamot gikan sa agtang paubos ngadto sa tiyan, ug dayon sa tuong abaga ug labang sa kasing-kasing ngadto sa pikas sa may walang abaga ug kini nagpadayon gikan sa Siglo 8 hangtud Siglo 12/13.  Dayon nausab ang dagan sa direksyon sa pag-Pangurus sa mga Romano Catolico  diin pagahikapon una ang walang abaga usa ang tuo. Samtang ang mas-naunang tradisyon sa pag-Pangurus gipadayon nga walay pagkausab sa mga Byzantinong Catolico (Orthodoxo).  Sa pagka-karon mangurus ako gamit kining duruha ka mga paagi tungod sa mga paningkamot ug pag-ampo nga ang manag-atbang nga Simbahan magkahiusa na.

Ang  Luna Dapit sa Wala

Sa akong panaliksik, ang dapit sa may wala may kahulugan nga kangitngit o kamatayon tugbang sa dapit sa may tuo nga nagkahulugag kahayag o kamatuoran.  Busa maingon nato nga ang nabag-ong dereksyon sa Pagpangurus nga gipasiugda sa mga Romano Catolico nagkahulugan sa pagtabok gikan sa kamatayon tungod sa sala ngadto sa bag-ong kinabuhi sa grasya; gikan sa kalaglagan sa kalag ngadto sa himaya sa kaluwasan.  Ug nga kini nahatagan ug katin-awan diha sa kamatayon ug pagkabanhaw ni Kristo.  Tungod kang Kristo ang mga dili-Hudiyo naka-ambit sa kaluwasan diha sa pagtabok gikan sa wala ngadto sa tuo tipon sa kaliwatan ni Abraham.  Busa ikaw, ako, ug sila magapadayon sa pag-Pangurus nga walay paglalis-saway  gamit ang parehong mga pulong:     Sa Ngalan sa Amahan ug sa Anak ug sa Espiritu Santo.  Amen.